Το Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών (ΠΠΣ)
Ο σκοπός και το αντικείμενο του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών (ΠΠΣ) εναρμονίζονται και εξυπηρετούν τους στόχους που έχει θέσει ως αποστολή του το Τμήμα Ναυπηγών Μηχανικών του ΠΑ.Δ.Α. Επίσης, βασική παράμετρος στη σύνταξη του ΠΠΣ ήταν η σε βάθος θεωρητική κατάρτιση των φοιτητών ώστε, σε συνδυασμό με τις τεχνικές γνώσεις που αποκτούν να μπορούν να ανταπεξέλθουν στις τρέχουσες απαιτήσεις του επαγγέλματος αλλά και να μπορούν να προσαρμοστούν στις σημαντικές αλλαγές που πρόκειται να συμβούν στη διάρκεια της, τουλάχιστον τριακονταπενταετούς, επαγγελματικής ζωής ενός Μηχανικού.
Στη συγκρότηση του ΠΠΣ έχουν ληφθεί υπόψη και οι ιδιαίτερες ανάγκες των φορέων στους οποίους μπορεί να εργαστούν οι απόφοιτοι του Τμήματος. Οι πιθανοί τομείς όπου οι απόφοιτοι του Τμήματος μπορούν να αναζητήσουν εργασία στην Ελλάδα, αλλά και στο Εξωτερικό, είναι:
- Ναυπηγεία: μελετητές, επιβλέποντες νέων κατασκευών ή επισκευών.
- Ναυπηγικά γραφεία (μεμονωμένα ή με συνεργάτες): μελετητές, επιβλέποντες, πραγματογνώμονες, αξιώσεις (claims), εκτιμήσεις.
- Δημόσιος τομέας: Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας (κυρίως Κλάδος Ελέγχου Εμπορικών Πλοίων, Λιμενικό Σώμα), Πολεμικό Ναυτικό, Εκπαίδευση και Ερευνητικά Ινστιτούτα.
- Ναυτιλιακές εταιρείες: υπεύθυνοι λειτουργίας και συντήρησης πλοίων, επιβλέποντες νέων κατασκευών ή επισκευών, αξιώσεις (claims), εκτιμήσεις κ.λπ.
- Νηογνώμονες: Τμήματα έγκρισης μελετών και σχεδίων, επιθεωρήσεις, τμήματα έρευνας και ανάπτυξης κ.λπ.
- Εταιρείες του Ευρύτερου Ναυτιλιακού Τομέα: Π.χ., εταιρείες εμπορίας μηχανημάτων και συστημάτων εξοπλισμού πλοίων. Παροχή εξειδικευμένων τεχνικών υπηρεσιών υποστήριξης σε ναυτιλιακές εταιρείες, ναυπηγεία και ναυπηγικά γραφεία.
- Υπεράκτιες Κατασκευές-Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας: Πλατφόρμες εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου, Ενέργεια από τον άνεμο (Θαλάσσια Αιολικά Πάρκα) και από τα κύματα.
Δομή του προγράμματος σπουδών
Το Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος Ναυπηγών Μηχανικών έχει διάρκεια 10 εξαμήνων (πέντε ακαδημαϊκών ετών) (ΦΕΚ 2323/τ. Β’/13.6.19) και άρχισε να εφαρμόζεται από το ακαδημαϊκό έτος 2019-2020. Το συνολικό πλήθος των προσφερόμενων μαθημάτων είναι 70 και επιπλέον περιλαμβάνει εκπόνηση Διπλωματικής Εργασίας στο 10ο εξάμηνο. Επίσης, οι φοιτητές μπορούν προαιρετικά να εκπονήσουν Πρακτική Άσκηση διάρκειας τεσσάρων μηνών, η οποία αποτελεί μάθημα επιλογής, προσφέρεται στο 7o, 8ο ή 9ο Εξάμηνο σπουδών και αντιστοιχεί σε δύο μαθήματα επιλογής.
Ειδικότερα, στο Πρόγραμμα προσφέρονται 48 υποχρεωτικά μαθήματα, 22 μαθήματα επιλογής, η Πρακτική Άσκηση και η Διπλωματική Εργασία. Τα μαθήματα που προσφέρονται στα έξι πρώτα εξάμηνα είναι όλα υποχρεωτικά. Τα 22 μαθήματα επιλογής προσφέρονται από το 7ο έως και το 9ο εξάμηνο και είναι οργανωμένα στις ακόλουθες τρεις θεματικές ενότητες:
- Θεματική Ενότητα Α: Μελέτη και Σχεδίαση Πλοίων και Πλωτών Κατασκευών,
- Θεματική Ενότητα Β: Ναυτική Μηχανολογία και,
- Θεματική Ενότητα Γ: Διοίκηση, Ποιότητα και Οικονομικά Θαλασσίων Μεταφορών.
Ο φοιτητής πρέπει να επιλέξει τρία (3) μαθήματα από κάθε μια από τις Θεματικές Ενότητες Α και Β και ένα ή τρία μαθήματα από τη Θεματική Ενότητα Γ, ανάλογα με το αν θα επιλέξει να κάνει, ή όχι, Πρακτική Άσκηση.
Ο απαιτούμενος αριθμός μαθημάτων για την απόκτηση πτυχίου είναι 57 (48 υποχρεωτικά και 9 επιλογής) εφόσον ο φοιτητής/τρια δεν επιλέξει να κάνει Πρακτική Άσκηση ή 55, εφόσον ο φοιτητής/τρια επιλέξει να κάνει πρακτική άσκηση (48 υποχρεωτικά, 7 επιλογής και η Πρακτική Άσκηση). Οι συνολικές Πιστωτικές Μονάδες (ECTS) για την απόκτηση Διπλώματος είναι 300 και αντιστοιχούν σε 30 ανά εξάμηνο.
Τα εννέα πρώτα εξάμηνα είναι αφιερωμένα στην παρακολούθηση μαθημάτων, ενώ το δέκατο εξάμηνο αφιερώνεται εξ΄ ολοκλήρου στην εκπόνηση της Διπλωματικής Εργασίας. Η Διπλωματική Εργασία ανατίθεται σε κάθε φοιτητή/τρια ατομικά, και της απονέμονται 30 πιστωτικές μονάδες. Η Διπλωματική Εργασία συνιστά μια αυτοτελή επιστημονική και συστηματική προσέγγιση για την ανάλυση ενός θέματος και στηρίζεται στην υπάρχουσα βιβλιογραφία και έρευνα. Παράλληλα, ο φοιτητής/τρια αξιοποιεί και επεκτείνει τις γνώσεις και δεξιότητες που απέκτησε κατά τη διάρκεια των σπουδών του. Για την παρακολούθηση και εξέταση της Διπλωματικής Εργασίας ορίζεται από τη Συνέλευση του Τμήματος Ναυπηγών Μηχανικών τριμελής επιτροπή, η οποία απαρτίζεται από το επιβλέπον μέλος ΔΕΠ και δύο μέλη ΔΕΠ του Τμήματος ή άλλων Τμημάτων με συναφή επιστημονική ειδικότητα.
Στη συνέχεια, παρατίθενται ορισμένα στατιστικά στοιχεία σχετικά με τον χαρακτήρα των προσφερόμενων μαθημάτων. Για την εξαγωγή των ποσοστών αυτών έχει ληφθεί υπ’ όψιν το σύνολο των 70 προσφερόμενων μαθημάτων.
- Αριθμός υποχρεωτικών μαθήματων (48) σε σύνολο (70) προσφερόμενων μαθημάτων: Ποσοστό 68,6%.
- Μαθήματα Γενικού Υποβάθρου (ΜΓΥ): 11. Ποσοστό 15,7%.
Τα μαθήματα αυτά είναι όλα υποχρεωτικά. - Μαθήματα Ειδικού Υποβάθρου (ΜΕΥ): 20. Ποσοστό 28,6%.
Από τα 20 αυτά μαθήματα τα 14 είναι υποχρεωτικά και τα 6 κατ’ επιλογήν υποχρεωτικά. - Μαθήματα Ειδίκευσης (ΜΕ): 39. Ποσοστό 55,7%.
Από τα 39 αυτά μαθήματα τα 23 είναι υποχρεωτικά και τα 16 κατ’ επιλογήν υποχρεωτικά.
Τα 11 υποχρεωτικά ΜΓΥ προσφέρουν το απαραίτητο θεωρητικό υπόβαθρο στις βασικές επιστήμες και περιλαμβάνουν: 6 μαθήματα Μαθηματικών (Μαθηματική Ανάλυση Ι και ΙΙ, Γραμμική Άλγεβρα, Αριθμητική Ανάλυση, Διαφορικές Εξισώσεις, Πιθανότητες και Στατιστική), 2 μαθήματα Φυσικής (Φυσική Ι και ΙΙ), 1 μάθημα Μηχανικής (Μηχανική Ι), 1 μάθημα Προγραμματισμού (Εισαγωγή στον Προγραμματισμό Η/Υ) και 1 μάθημα Σχεδίου (Μηχανολογικό Σχέδιο και Εισαγωγή στο MCAD).
Τα 14 υποχρεωτικά ΜΕΥ προσφέρουν το απαραίτητο θεωρητικό υπόβαθρο στην επιστήμη του Μηχανικού και περιλαμβάνουν: 2 μαθήματα Μηχανικής (Μηχανική ΙΙ και ΙΙΙ), 2 μαθήματα Μηχανικής Ρευστών (Μηχανική Ρευστών και Συνεκτικές Ροές-Ρευστοδυναμικές Μηχανές), καθώς και τα μαθήματα Θερμοδυναμική, Μεταφορά Θερμότητας, Στοιχεία Μηχανών, Ηλεκτροτεχνία και Ηλεκτροτεχνικές Εφαρμογές, Εισαγωγή στον Αυτόματο Έλεγχο, Μηχανές Εσωτερικής Καύσης, Τεχνολογία Ναυπηγικών Υλικών, Μηχανουργικές Κατεργασίες, Ναυπηγικό Σχέδιο και Αρχές CASD, Αγγλική Τεχνική Ορολογία.
Τα 23 υποχρεωτικά ΜΕ καλύπτουν όλο το εύρος του γνωστικού αντικειμένου της ειδικότητας του Ναυπηγού Μηχανικού.
Τέλος, ανάλογα με την ιδιαίτερη κλίση και τα ενδιαφέροντα των φοιτητών, μπορούν να επιλέξουν 9 από τα 22 προσφερόμενα μαθήματα επιλογής από τα οποία τα 16 ανήκουν σε Μαθήματα Ειδικότητας και τα 6 σε Μαθήματα Ειδικού Υποβάθρου.
Ιδιαίτερη μέριμνα έχει δοθεί ώστε οι εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας να κυμαίνονται μεταξύ 24 και 26 ωρών ανά εξάμηνο, με μοναδική εξαίρεση το 5ο εξάμηνο στο οποίο οι εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας είναι 27.
Επιπλέον, να σημειωθεί ότι τα υποχρεωτικά μαθήματα του 8ου και του 9ου εξαμήνου, καθώς και τα κατ’ επιλογήν υποχρεωτικά μαθήματα των Θεματικών Ενοτήτων Α΄ και Β΄ του 7ου, 8ου και 9ου εξαμήνου είναι μαθήματα Επιπέδου 7 (σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων και Δια Βίου Μάθησης) και προσφέρουν εμβάθυνση και εξειδίκευση σε προχωρημένα θέματα και τεχνολογίες της επιστήμης του Ναυπηγού Μηχανικού.
Αναλυτικά, οι πίνακες των μαθημάτων ανά εξάμηνο δίνονται στον σύνδεσμο ΜΑΘΗΜΑΤΑ.
Μαθησιακά αποτελέσματα του προγράμματος σπουδών
Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του στο Τμήμα Ναυπηγών Μηχανικών, ο απόφοιτος θα είναι σε θέση να:
- Γνωρίζει τόσο τις βασικές όσο και τις εξειδικευμένες θεωρίες, αρχές, κανονισμούς, νομοθεσίες, μεθοδολογίες και εργαλεία σχετικά με τη μελέτη, σχεδίαση, κατασκευή, μετασκευή, επισκευή, λειτουργία, διαχείριση και συντήρηση πλοίων και πλωτών κατασκευών.
- Εξηγεί τη συμπεριφορά των πλοίων και των πλωτών κατασκευών υπό εύρος διαφορετικών συνθηκών λειτουργίας.
- Διακρίνει πολύπλοκα φυσικά φαινόμενα που σχετίζονται με τη λειτουργία των πλοίων και πλωτών κατασκευών (αντίσταση, πρόωση, συμπεριφορά σε κυματισμούς, ενεργειακές συναλλαγές).
- Υπολογίζει και σχεδιάζει πλοία, πλωτές κατασκευές και τα υποσυστήματα αυτών.
- Προτείνει τεχνικές λύσεις σχετικά με τη βελτίωση (οικονομική, περιβαλλοντική, λειτουργική) της σχεδίασης πλοίων και πλωτών κατασκευών και των υποσυστημάτων τους.
- Εκτελεί εξειδικευμένες μετρήσεις της ασφάλειας και της αποδοτικότητας ναυτικών εγκαταστάσεων.
- Αξιολογεί την ορθή πρόοδο σχεδίασης και κατασκευής πλοίων και πλωτών κατασκευών δια επιβλέψεων και επιθεωρήσεων που δύναται να εκτελεί.
- Συγκρίνει και αξιολογεί διαφορετικές τεχνολογίες εγκαταστάσεων πρόωσης, ναυτικών συστημάτων, συστημάτων προστασίας του περιβάλλοντος, πλωτών εγκαταστάσεων εξόρυξης υδρογονανθράκων, συγκολλήσεων και κατασκευών με χρήση ναυπηγικών υλικών, εργαλείων σχεδίασης και υπολογισμών με χρήση Η/Υ.
- Υποστηρίζει τη βέλτιστη λειτουργία και συντήρηση πλοίων με τεχνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά κριτήρια.
- Αξιολογεί την ασφάλεια της λειτουργίας πλοίων και πλωτών κατασκευών, με γνώμονα την προστασία της ανθρώπινης ζωής, του φυσικού περιβάλλοντος και του περιορισμού των επιπτώσεων στο κοινωνικό σύνολο.
- Συμμετέχει στην οργάνωση και εκτέλεση ερευνητικών προγραμμάτων στις περιοχές της Ναυπηγικής και της Ναυτικής Μηχανολογίας σε ερευνητικά ινστιτούτα ή/και ακαδημαϊκά ιδρύματα.
Τα ανωτέρω αναμενόμενα μαθησιακά αποτελέσματα έχουν ληφθεί υπ’ όψιν στη σχεδίαση της ύλης των μαθημάτων και του τρόπου διδασκαλίας και εξέτασης.